Stres erken yaşta beyinde hangi değişikliklere neden olabilir? Travmatik beyin hasarından daha mı tehlikelidir?

Küçük çocuklarda stresli durumlar, beyindeki travmatik beyin hasarından çok daha fazla genin aktivasyon düzeyini değiştirir.

Bu konuda yazıyor Medical Xpress, Neuroscience 2023'ün yıllık toplantısında sunulan bir çalışmanın sonuçlarına atıfta bulundu. Ohio Eyalet Üniversitesi'nden bilim adamları şu sonuca vardı: Küçük çocuklarda stres, yaşamın ilerleyen dönemlerinde sağlığı olumsuz etkiler. Araştırmanın ortak yazarı Katherine Lenz şunları söylüyor:

“Travmatik beyin hasarından sonra erken yaşamdaki stres manipülasyonlarından sonra çok daha fazla genin farklı şekilde ifade edildiğini bulduk. Stres gerçekten güçlü bir faktördür ve gelişmekte olan beyin üzerindeki etkisini hafife almamalıyız.”

Deney sıçanlar üzerinde gerçekleştirildi. Bilim insanları, 14 gün boyunca her gün yeni doğan fareleri anneleriyle birlikte kısa süreliğine çiftleştirdiler. Yani olumsuz bir çocukluk deneyiminin taklidi olarak strese neden oldular. 15. günde, bazı stresli ve stressiz farelere anestezi altında beyin sarsıntısına benzer bir kafa travması uygulandı. Dört kemirgen grubu tanımlandı: yalnızca stresli, yalnızca travmatik beyin hasarı olan, stres ve travmalı ve zarar görmemiş. Bilim adamları daha sonra hipokampustaki* gen ifadesindeki değişiklikleri incelediler.

Stres tek başına ve travmatik beyin hasarıyla birlikte, plastisite ile ilişkili uyarıcı ve inhibitör nöronlardaki yolları aktive eder. Bu, beynin her türlü değişime uyum sağlama yeteneğini ifade eder.

Her iki durum da annelik davranışı ve sosyal bağlanma ile ilişkili bir hormon olan oksitosin ile ilişkili sinyalleri de etkiledi. Stres tek başına ve travmatik beyin hasarıyla birlikte oksitosin yolunu aktive etti, ancak yalnızca travmatik beyin hasarı onu bastırdı.

Daha sonra bilim insanları test farelerinin yetişkinlik dönemindeki davranışlarını test etti. Erken yaşta stres yaşayan hayvanlar geniş açık alanlara daha sık çıkma eğilimindeydi. Bu, kemirgenleri yırtıcı hayvanlara karşı genellikle savunmasız kılan tam konumdur. Çalışmanın ortak yazarı Michaela Breach şunları açıkladı:

“Genel olarak bu, yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha fazla risk alabileceklerini gösteriyor; bu, insanlarda yaşamın erken dönemlerindeki stresin, DEHB (dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) gibi belirli durumların gelişme riskini artırabileceğini gösteren verilerle tutarlıdır. riskli davranışlar veya madde kullanım bozuklukları nedeniyle.

Erken yaşam stresinin zararlı etkilerini gösteren kanıtlar, olumsuz çocukluk deneyimlerini ele alma ihtiyacının altını çiziyor. Katherine Lenz diyor ki:

“Sosyal destek ve gelişim gibi şeyler, erken yaşam stresinin etkilerini tamponlayabilir; bu, hayvan modellerinde ve insanlarda gösterilmiştir. Erken yaşam stres etkenlerinin ele alınmadığı takdirde ne kadar zarar verici olabileceğinin abartılabileceğini düşünmüyorum.”

*Hipokampus, yarımkürelerin şakak bölgelerinde yer alan eşleştirilmiş bir yapıdır. Hipokampus kısa süreli hafıza işlevini yerine getirir ve bilginin daha sonra uzun süreli belleğe çevrilmesinden sorumludur.

Source link